Zou Dordrecht, in navolging van de landelijke canon van de vaderlandse geschiedenis, over een ‘eigen Dordtse’ canon moeten beschikken?
Vergis u niet… ik heb het hier niet over een Dordts kanon (bestaan die trouwens?), ik heb het niet over meerstemmig gezang en ook niet over een illuster Aziatisch merk van fotocamera’s. Nee, het betreft hier een lijst met de belangrijkste gebeurtenissen die de afgelopen eeuwen in deze stad hebben plaatsgevonden, met als achterliggende gedachte iets van een ‘Dordtse’ identiteit hoog in het Dordtse vaandel te houden. De canon zou in eerste instantie vooral gericht moeten zijn op het onderwijs, met als voornaamste doel dat de jeugd zich beter met de eigen stad kan identificeren. Achterliggende gedachte is (en dat geldt voor zowel een landelijke als een plaatselijke canon) dat als wij allemaal de grote lijnen van ons verleden kennen dan kan dat verleden dienen als een soort bindmiddel in de hedendaagse samenleving. Daar is natuurlijk helemaal niks mis mee. Het is daarbij voor iedereen ook wel aardig om zichzelf eens in de historie van zijn eigen omgeving te plaatsen. Daar word je vooral heel erg nederig van, hetgeen in deze ego-tijden volgens mij geen kwaad kan. Daarnaast is het ook nog eens zo dat deze stad, op het gebied van geschiedenis, een hoop ‘te vertellen’ heeft.

Een canon dus… hét modewoord van vandaag. Er was al een vaderlandse canon (Staatscommissie Van Oostrom, oktober 2006), een canon van de Nederlandse film (héél gek, zonder Nederlands populairste film Soldaat van Oranje en zonder Oscarwinnaars De Aanslag, Antonia en Karakter). Er was al een Amsterdamse canon (zou Cruyff er in staan?), een literaire canon en zelfs een historische canon van Fokke en Sukke.

Logisch dus dat in veel middelgrote provinciesteden momenteel de discussie woedt over zin en onzin van zo’n plaatselijke canon. Ruim een week geleden was er zo’n discussie-avond in De Compagnie, georganiseerd door DiEP. Onder die naam bundelen het Stadsarchief Dordrecht en het Bureau Monumentenzorg en Archeologie tegenwoordig hun krachten. De avond werd met veel passie gepresenteerd door Victor Deconinck en ik mocht er ook aan meedoen. Ik kan niet anders zeggen dat het, ondanks de niet al te hoge opkomst, een bijzonder geslaagde avond was.

Natuurlijk kom je er op zo’n avond nooit uit. Centrale vragen waren (en zijn dus nog steeds): ‘waar heb dat nou voor nodig zo’n canon?’en wat moet er nu wèl en wat juist niet in komen te staan? Tevens rees de kwestie: wie gaat de inhoud van die Dordtse canon straks bepalen? Geschiedenisleraren? Journalisten? PR-mensen? Dordtenaren in het algemeen?

En dan? Is het ons eigenlijk wel te doen om die welbekende historische ijkpunten zoals het jaar 1220, toen Dordrecht stadsrechten kreeg, of het jaar 1418 toen deze stad het recht verwierf om zelf munten te slaan? Of heeft u meer met het stapelrecht uit 1299, toen Dordrecht welvaart genoot als gevolg van het feit dat alle koopwaar die deze stad passeerde hier eerst diende te worden opgeslagen alvorens men verder kon handelen? Ik noem (zeker niet willekeurig) een aantal historische feiten die deze stad, in de loop der eeuwen, mede gevormd hebben. Maar het zou best wel eens kunnen dat u , terwijl u dit stukje leest, tot hele andere conclusies komt. Misschien vindt u dit geschiedenislesje een ‘ver-van-mijn-bed-show’ en heeft u een andere invulling van die Dordtse canon in het hoofd zitten. Gaat u wellicht voor de komst van de eerste buitenlandse werknemers naar deze stad, eind jaren vijftig, beginjaren zestig? Dat was toch het begin van onze huidige (zeker nog niet perfecte) multiculturele samenleving. Gaat u voor de bouw van bruggen en tunnels die er voor zorgden dat deze stad momenteel alleen nog maar ‘in naam’ eiland is? Gaat u voor de sloop van het oude postkantoor? Dit wellicht als symbool voor wat je stadsvernieuwing, of misschien wel stadsvernieling zou kunnen noemen. Of gaat u voor SVV/Dordrecht’90 in de eredivisie? Want ooit telden we mee in het voetbal, hetgeen soms wonderen kan doen voor de sociale samenhang in een plaatselijke gemeenschap. Misschien ziet u wel iets in de komst van Dupont (werkgelegenheid, dus welvaart, maar ook gevaar). Ik ben benieuwd naar uw ideeën. Het zou leuk zijn om in een van mijn volgende columns een canon te presenteren die door lezers van deze column is samengesteld. Let op… het gaat hierbij niet zozeer om nieuwsfeiten (dat zijn weer héle andere lijstjes), maar om gebeurtenissen die, in positieve of negatieve zin, een bepaalde impact op het verdere verloop van deze stad en haar inwoners had of heeft. Stuur uw reactie naar kees.thies@upcmail.nl.Ik kom er op terug.

Kees Thies