We verdrinken in een zwembad dat we zelf hebben aangelegd. Mocht u nu denken dat dit een column over zwemmen wordt… nee, da’s niet het geval. Ik zocht gewoon naar een aardige metafoor om een probleem te duiden dat steeds vaker de kop opsteekt. Dat probleem heet vrije marktwerking.
Waarom ik dit een probleem noem? Omdat vrije marktwerking héél vaak niet eh… werkt. Voorbeelden? Dáárvan kan ik er, op zo’n beetje elk moment van de dag, minstens tien noemen… van jeugdzorg tot tandzorg, van openbaar vervoer tot de energiesector.
Toch wil ik me vandaag beperken tot twee zaken die onlangs in mijn krant stonden, namelijk het leerlingenvervoer voor kwetsbare kinderen en over een pontje naar Werkendam. Beide ‘diensten’ staan al een tijdje ernstig onder druk en mocht u zich nou afvragen wat ze met elkaar gemeen hebben dan luidt mijn antwoord: vrije marktwerking dus. Die is namelijk gefundeerd is op het principe dat er ergens iemand winst moet maken (of op z’n minst kostendekkend moet opereren) om ‘het systeem’ te kunnen laten draaien. Maar als een overheid, die voor een dubbeltje op de eerste rang wil zitten, potentiële marktpartijen (voor welke dienst dan ook) het vel over de neus trekt, dan is dat simpelweg vragen om moeilijkheden. En zó kan het dus dat het Het Wmo- en leerlingenvervoer in de Drechtsteden voor vervoerder RMC dérmate verliesgevend blijkt te zijn dat dit bedrijf nu zo snel mogelijk van het contract af wil. En dat pontje naar Werkendam? Tja, exploitant Blue Amigo is maar wát blij dat ze deze, kennelijk niet rendabel te krijgen veerdienst, volgend jaar lekker mogen laten… sorry voor de woordpeling… varen. Ik hou nu al mijn hart vast voor opvolger Riveer, dat zich ongetwijfeld lekker goedkoop ‘in de aanbieding’ wierp.
Ik verlang naar een overheid die, op het gebied van nutstaken, weer ouderwets zélf de touwtjes in handen neemt… een overheid met een zwemdiploma, zeg maar.