
Toen het Nationaal Onderwijsmuseum in 2015 naar Dordt kwam werd dat door het toenmalige gemeentebestuur gevierd als een hoofdprijs. Iedereen wist echter dat het eigenlijk een – op zich niet eens zo’n onaardige – troostprijs was. Dordt was in dat jaar eigenlijk op zoek naar een hele andere invulling van het destijds sterk in verval geraakte gebouw De Holland. De gemeente wilde hier liever een zogeheten University College huisvesten, maar viste in dat op zich loffelijk streven achter het net. Rotterdam trok aan het langste eind en had meteen een mooi onderkomen voor dit ‘Erasmus-filiaaltje’ in gedachten… namelijk het pand (aan de Nieuwmarkt) waar zich destijds het Nationaal Onderwijsmuseum bevond. In die locatie wist het museum jaarlijks zo ongeveer 40.000 bezoekers te verwelkomen, maar Rotterdam was het museum (uiteindelijk toch ook een financieel ‘blok aan het been’) liever kwijt dan rijk.
Het puzzeltje was vervolgens snel gelegd: het begeerde University College ging naar Rotjeknor en Dordt mocht het onderwijsmuseum eh… ‘meenemen.’ Strikje er om?
Het leek aanvankelijk nog niet eens zo’n heel beroerde deal, tótdat duidelijk werd dat het Onderwijsmuseum hier, qua bezoekersaantallen, behoorlijk lager scoorde dan het voorheen in Rotterdam deed; die jaarlijks 40.000 bezoekers in 010 werden er hooguit 30.000 in Dordt.
Nu de gemeente, met het Ravijnjaar in zicht, heeft aangekondigd de jaarlijkse subsidie van 380.000 euro te willen stoppen en het ministerie heeft besloten om de subsidie van 490.000 euro vanaf 2026 te beëindigen, lijkt het voortbestaan van het museum nu niet langer haalbaar.
Enerzijds begrijpelijk maar toch vooral ook diep triest. Onderwijs is een fundament van vooruitgang, emancipatie en kansen. In een tijdperk waarin digitalisering en globalisering de norm zijn, hebben we plekken nodig waar onze wortels tastbaar blijven. Ik zie het als onze collectieve verantwoordelijkheid om dit erfgoed te behouden? Met wellicht wat minder subsidie, in combinatie met crowdfunding en particuliere steun, móet het toch mogelijk zijn dit instituut voor de ondergang te behoeden?