Begin deze week werd Ary Scheffer, Dordts beroemdste romanticus, plots omgetoverd tot hofnar. Tape over z’n mond, narrenkap op z’n hoofd. Geen carnavalsgrap, maar ludiek protest tegen het verbod op politieke uitingen tijdens Big Rivers. Ook andere stadsbeelden kregen een make-over. Dordrecht werd even een openluchtmuseum van artistieke frustratie.
En ik snap het protest… ben het er ook volmondig mee eens trouwens; muziek is nooit slechts geluid. Het is emotie in akkoordvorm, het is het ritme van de tijdgeest. Van Dylans ‘Masters of War’ tot Neil Youngs aanklacht tegen misstanden, en van ‘Free Nelson Mandela’ tot welke getoonzette ‘schreeuw om gerechtigheid’ dan ook. Muziek is immers óók de megafoon van het geweten.
Waar debat vastloopt en nuance verdampt, klinkt muziek door muren heen. Een muziekfestival zonder maatschappelijke toonzetting is als een plein zonder echo. Muziek moet kunnen botsen en uitdagen… niet uit baldadigheid, maar omdat verzet en verbeelding elkaar nu eenmaal nodig hebben.
Toch ben ik er van overtuigd dat de organisatie van Big Rivers geen censuur beoogde, maar vooral rust. Het was, in mijn ogen, een wat voorbarige reflex, gevoed door de ophef rond Kneecap en Bob Vylan op Glastonbury, wiens radicale uitspraken over Palestina en het IDF zelfs tot politieonderzoek leidden. De angst voor verdeeldheid echode even door tot in Dordrecht.
Maar wie kunst wil temmen, krijgt de nar op bezoek. En die nar – in dit geval een groep (oud-) artiesten en bezoekers – hád een punt. Big Rivers is geen Zwitsers bergdorp, maar een festival in een stad die groot werd dankzij vrijdenkers, dromers en schilders die hun mond níét hielden.
Maar nogmaals… ik geloof niet dat de organisatoren nu écht serieus de vrijheid van kunstenaars wilde beknotten, eerder dat ze schrokken van de wereld buiten de podia. Volgende keer: iets minder rigide, iets meer vertrouwen in het publiek én de artiest.
Want wie muziek maakt, maakt ook ruimte voor emotie, kritiek en verbinding.