Een paar dagen geleden was ik dagvoorzitter tijdens een, overigens aangename bijeenkomst die het Platform tegen Armoede organiseerde in het gebouw van speeltuinvereniging Zeehavenkwartier. Die middag stond voor een groot deel in het teken van communicatie tussen instanties en burgers. Nog altijd, zo constateerde ik tijdens mijn voorbereiding, schittert ‘de overheid’ in het produceren van nauwelijks leesbare brieven; dat vind ik vreemd, want volgens mij barst het bij uitkeringsinstanties, gemeentes en het Rijk de laatste jaren van de communicatiespecialisten. Waarom dan altijd van die ingewikkelde termen en zinsconstructies? In de weken voorafgaand aan die bijeenkomst las ik tientallen brieven van overheidsinstanties die ik toch echt deels niet of nauwelijks begreep. En nu moet u weten dat ik nou juist getraind ben om ambtelijke brieven, nota’s en rapporten te lezen. Daarbij komt dat ik, als journalist, al vele tientallen jaren dagelijks met taal bezig ben, dus ik schrik niet zo snel van een driedubbele volzin met ingewikkelde woorden. Maar wat is nou het geval? Dit soort brieven komt maar al te vaak terecht bij mensen die laaggeletterd zijn of het Nederlands (nog) nauwelijks beheersen. Dit simpelweg omdat ze in hun leven, als gevolg van uiteenlopende omstandigheden, wat scholing hebben gemist of omdat ze bij wijze van spreken, een jaar geleden nog rondliepen in Damascus of Kabul. Een aantal van die brieven heb ik, speciaal voor de gelegenheid, vertaald in Jip en Janneke-taal en dán pas wordt duidelijk wat de boodschap van de verzender is.
En nu mijn voorstel: neem als uitkeringsinstantie mensen in dienst die ‘moeilijke’ brieven in gewone mensentaal kunnen vertalen. De oorspronkelijke brief kun je dan handhaven om een en ander juridisch af te dekken, maar doe er een voor iedereen begrijpelijke vertaling bij. Die ‘Jip- en Janneketolken’ verdienen zich uiteindelijk vanzelf terug, want ze voorkomen zóveel problemen.