Het is alweer lang geleden, al staat het me nog altijd bij alsof het gisteren was; in de aula van ‘wijlen’ het Gemeentelijk Lyceum aan de Noordendijk werden wij, zojuist gediplomeerde HAVO-leerlingen, toegesproken door de rector. Zo’n diploma, zo vertelde de man (tóch al geen feestvarken) aan het eind van wat tot dusver een aangename avond was, stelt eigenlijk niet zoveel voor. ,,Wie zit er nou in hemelsnaam op HAVO-klanten te wachten? Uiteindelijk kunnen jullie nog helemaal niks en de banen liggen in dit land momenteel tóch al niet voor het opscheppen, dus dat papiertje is eigenlijk niets meer dan een toegangsbewijs tot de sociale dienst. Kortom, ga eerst maar eens een vak leren, dan zien we over een jaartje of vijf nog wel eens verder.’’
De zaal, gevuld met puisterige pubers en hun, tot dát moment, ietwat uitgelaten ouders antwoordde met ijzige stilte. Kort daarna weerklonk verontwaardigd geroezemoes. ,,Heeft de rector soms zwaar getafeld of zo?’’
Natuurlijk had de man gelijk en uiteindelijk werd het toch nog best een leuke avond. Dit kon er óók nog wel bij… onze toekomst zag er immers tóch al niet bepaald rooskleurig uit; de werkloosheidscijfers waren immens, de bossen bezweken aan zure regen en op élk moment kon er zomaar ineens een reusachtige en alles vernietigende paddenstoel aan de horizon verschijnen. Dat schrikbeeld van die paddenstoel hebben velen van mijn generatie nog lang bij zich gedragen, totdat glasnost en perestrojka daar medio jaren tachtig, een einde aan maakten. Zelf heb ik daar gelukkig nooit last van gehad… van apocalyptisch gespook in mijn hoofd en ook vandaag de dag weiger ik nog altijd te doemdenken. Na elke Poetin komt er wel weer een Gorbatsjov, zo heb ik me altijd voorgehouden. Naïef? Tja… het zal wel, maar hoop doet leven en hoop is, ook vele decennia na die avond in de aula, nog altijd mijn voornaamste drijfveer.