Een faillissement van ToBe lijkt nu toch écht onafwendbaar. Dat vind ik jammer voor al die docenten en leerlingen, maar een verrassing is het niet. Mijn gevoel gaat uit naar oud-directeur Wil Stevens die deze instelling, ook in moeilijke tijden, jarenlang succesvol draaiende wist te houden, met in zijn ‘bagage’ een pittige fusie-erfenis (Toonkunstmuziekschool en Berckenpoort gingen samen) en een destijds nog wat starre wetgeving die het niet altijd makkelijk maakte om vraag en aanbod op elkaar af te stemmen. Stevens, die bij zijn afscheid in 2011 de laatste sluitende begroting neerlegde, wist er destijds écht iets moois van te maken en zal, nu hij met pensioen is, met lede ogen aanzien hoe zijn kasteel afbrokkelde tot de ruïne-status waarin het nu verkeert. Na 2011 is er bij ToBe te veel geld over de balk gesmeten, terwijl de inkomsten daalden. Dat had natuurlijk te maken met de verhuizing naar het Energiehuis, maar er ging ook veel geld verloren aan een peperdure website (die kostte bijna een ton), aan overbetaalde adviseurs en aan kunstmatig gecreëerde functies om ‘verdwaalde’ ex-docenten aan het werk te houden. Hoe nu verder? Nut en noodzaak van ToBe zijn natuurlijk niet verdwenen, want er willen nog altijd mensen leren tekenen, dansen of gitaar spelen. Een ‘afgeslankte’ doorstart lijkt nog het meest voor de hand te liggen, want grootschaligheid (een brede organisatie met veel mensen in loondienst) is vandaag de dag niet meer verantwoord. Een organisatie als ToBe moet flexibel kunnen inspelen op wat, in deze tak van sport ook wel, ‘het Candy Dulfer-effect’ wordt genoemd. Toen zij destijds doorbrak wilden veel meisjes saxofoon leren spelen, maar op het moment dat die vraag weer bekoelde, was het de kunst om niet met een overschot aan ‘saxofoon-aanbod’ te blijven zitten. Dat lukte in de ‘Stevens-jaren’ wél en nu kennelijk niet meer. Veel problemen ontstonden toen de vraag (mede als gevolg van de kredietcrisis) extreem slonk en daar niet alert genoeg op werd gereageerd. Het zal straks de kunst zijn om de formatie nauwkeurig te beheren door, vooral binnen de kleine vakgebieden, met ingehuurde krachten te gaan werken.